Những người đã đi bỏ phiếu sớm, xong lại qua đời trước ngày bầu cử sẽ không được tính phiếu ở một số bang. Một số bang khác vẫn tính, trong khi các bang còn lại không quy định rõ.
Amber Pflughoeft đi bỏ phiếu lần đầu tiên trong đời, và cũng là lần cuối cùng, vào tháng trước.
Ở tuổi 20, cô tỏ ra rất hào hứng với chính trị, dù phải chiến đấu với bệnh ung thư xương trong 10 năm qua, theo lời mẹ cô, Tiffany Pflughoeft. Sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018, khi cô đang ở trong bệnh viện sau ca phẫu thuật ghép tủy, cô đã quyết tâm bỏ phiếu trong năm nay.
Song chỉ vài ngày sau khi cô gửi lá phiếu qua đường bưu điện, tình trạng của Amber đột ngột chuyển xấu. Cô trở lại bệnh viện và qua đời hồi cuối tháng 9.
Amber Pflughoeft làm việc với thầy giáo của mình tại Bệnh viện Nhi Wisconsin năm 2018. Ảnh: CNN được cung cấp.
Giờ đây, lá phiếu của cô sẽ bị hủy theo luật bầu cử của bang Wisconsin. Cô là một trong số hàng chục công dân Wisconsin bị hủy phiếu bầu vì qua đời sau khi bỏ phiếu sớm, theo dữ liệu Ủy ban Bầu cử bang này cung cấp cho CNN.
“Con bé rất hào hứng với chuyện đó”, mẹ cô nói. “Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ lá phiếu của nó sẽ không được tính”.
Chính sách khác nhau
Các bang của Mỹ đang có chính sách khác nhau về việc kiểm đếm phiếu của những cử tri đã bỏ phiếu sớm và sau đó qua đời trước ngày bầu cử. Ít nhất một chục bang cho phép kiểm phiếu, và hơn một chục bang khác từ chối những lá phiếu đó, trong khi luật ở các bang còn lại không rõ ràng, theo nghiên cứu gần đây của Liên hiệp Cơ quan Lập pháp Tiểu bang Toàn quốc (NCSL).
Trong số các bang dao động quan trọng nhất, Wisconsin, Iowa, Michigan, Bắc Carolina và Pennsylvania không tính phiếu bầu sớm của cử tri chết trước ngày bầu cử chính thức (năm nay là 3/11), trong khi Arizona, Florida, Georgia và Ohio vẫn tính, theo NCSL và các quan chức bầu cử bang.
Năm nay, với số lượng kỷ lục người Mỹ đi bỏ phiếu sớm và số ca nhiễm virus và tử vong do virus corona tăng đột biến ở một số bang, đây không chỉ là một câu hỏi nghiên cứu. Quy định tại một số bang có nghĩa là ngay cả khi Covid-19 đã trở thành vấn đề định hình cuộc đua tổng thống, những cử tri chết trong đại dịch sẽ không được tính phiếu ở một số bang.
Cử tri đi bỏ phiếu sớm ở Texas, Mỹ. Ảnh: AFP.
Marvin Thielman, hưu trí 84 tuổi ở Chilton, đã qua đời vì virus corona trong tháng này sau khi gửi lá phiếu qua đường bưu điện. Ông Thielman là người ủng hộ Tổng thống Donald Trump và nhất định phải điền xong lá phiếu của mình trước khi đến bệnh viện, theo lời vợ ông, Mildred Thielman.
“Tôi không thể hiểu tại sao nó không được tính”, bà Mildred nói. “Lá phiếu rất quan trọng đối với ông ấy”.
Bà cho hay mặc dù mắc bệnh, ông Marvin không quy trách nhiệm cho ông Trump trong việc xử lý đại dịch và sẽ muốn phiếu bầu của ông cho đương kim tổng thống được tính.
“Ông ấy tin rằng ông Trump đã làm những gì ông ấy có thể làm, bởi vì đó là vấn đề toàn cầu”, bà nói. “Không ai có thể thay đổi những gì đã xảy ra”.
Hiếm có gian lận
Tìm cách gieo rắc nỗi lo sợ về gian lận bầu cử, ông Trump và đội ngũ của ông đã thường nhắc đến nguy cơ những kẻ bất chính sử dụng đăng ký của cử tri đã chết để bỏ phiếu.
Đã có những nỗ lực gian lận liên quan đến cử tri đã chết. Hôm 30/10, các quan chức bầu cử ở hạt Broward, Florida, cho biết họ đã nhận được khoảng 50 đơn đăng ký cử tri gian lận. Hầu hết trong số đó liệt kê tên của những người được xác minh là đã qua đời, và tất cả đều được đóng dấu bưu điện ở Columbia, Nam Carolina, không có địa chỉ trả lại.
Nhìn chung, hành vi gian lận cử tri là cực kỳ hiếm, theo các chuyên gia nghiên cứu về việc này. Một đánh giá năm 2007 của Trung tâm Công lý Brennan cho thấy tỷ lệ gian lận dao động trong khoảng từ 0,0003% đến 0,0025%, và các nghiên cứu khác cũng đưa ra kết luận tương tự.
Sean Morales-Doyle, phó giám đốc chương trình bầu cử và quyền bầu cử tại Brennan, cho biết: “Những tuyên bố về gian lận thường được sử dụng để biện minh cho các chính sách chống cử tri”, chẳng hạn như luật về giấy tờ tùy thân có ảnh hay luật hạn chế bỏ phiếu qua bưu diện.
Một điểm bỏ phiếu tại Virginia. Ảnh: AFP.
Nhiều bang từ chối lá phiếu từ cử tri chết trước ngày bầu cử thường xuyên kiểm tra hồ sơ tử vong để cập nhật hồ sơ cử tri của họ và loại bỏ cử tri đã qua đời. Tuy nhiên, phiếu bầu ở những bang đó có thể bị đếm nhầm nếu quan chức bầu cử không nhận ra một cử tri đã chết trước ngày bầu cử. Và một khi lá phiếu được xử lý và lấy ra khỏi phong bì của cử tri vắng mặt, nó có thể cực kỳ khó theo dõi.
Wendy Underhill, chuyên gia về bầu cử tại NCSL, nói rằng các bang chấp nhận và từ chối phiếu bầu từ những cử tri đã chết đều có lý do chính đáng.
“Một quan điểm là ngày bầu cử là ngày bầu cử và nếu bạn không ở cùng chúng tôi trong ngày bầu cử, thì phiếu bầu của bạn sẽ không được tính. Lý lẽ khác là nếu bạn còn sống trong thời gian bỏ phiếu sớm, thì phiếu bầu của bạn sẽ được tính”, cô nói. “Các bang đang đi theo cả hai hướng trong chuyện đó”.
Reid Magney, người phát ngôn của Ủy ban Bầu cử Wisconsin, nói rằng quy định về việc này trong luật pháp của bang là rất rõ ràng.
“Dù chúng tôi rất chia sẻ với những người đã mất đi người thân yêu, luật Wisconsin quy định rõ ràng rằng một lá phiếu vắng mặt không thể được tính nếu cử tri đã chết trước ngày bầu cử”, ông Magney nói. “Luật chưa thay đổi”.