Những cấu trúc bí ẩn thuộc về nền văn minh Ả Rập cổ xưa, tiếp tục gây kinh ngạc cho giới khảo cổ khi bất ngờ lộ ra giữa sa mạc sau 7.000 năm vùi dưới cát.
Theo Live Science, các nhà khảo cổ Ả Rập Saudi vừa phát hiện hài cốt người cổ đại được chôn cùng hàng trăm xương động vật nằm rải rác trong một cấu trúc nghi lễ bí ẩn khoảng 7.000 năm tuổi, được cho là xây bởi một giáo phái vô danh thời tiền sử.
Cấu trúc được tìm thấy ở khu vực chỉ cách thành phố cổ AlUla của Ả Rập Saudi 55 km về phía Đông, dài 140 m và được xây bằng sa thạch địa phương.
Dạng cấu trúc này được gọi là “mustatil”, tiếng Ả Rập có nghĩa là hình chữ nhật. Khoảng 1.600 mustatil đã được phát hiện trên địa phận Ả Rập Saudi từ thập niên 70 của thế kỷ trước, nhưng chúng vẫn còn phủ màu bí ẩn.
Vài mustatil cùng hiện ra trong bức ảnh chụp toàn cảnh một khu vực của sa mạc thuộc Ả Rập Saudi – Ảnh: PLOS ONE
Mới chỉ có 10 cái được khai quật và nghiên cứu chi tiết, một phần vì chúng ngự trị ở những nơi sa mạc hoang vu, khó sống, khó tiếp cận.
Các mustatil này đều được người tiền sử dựng lên khi cả vùng Ả Rập – bao gồm Ả Rập Saudi ngày nay – còn là đồng cỏ tươi tốt, nơi voi và hà mã đi lang thang, tắm trong những hồ nước rộng lớn.
Thời điểm đó, vùng đất trù phú này cũng nuôi dưỡng những nền văn minh đáng kinh ngạc và không ngừa gây tò mò cho người hiện đại.
Nhà khảo cổ Melissa Kennedy từ Đại học Tây Úc, tác giả chính của nghiên cứu nói với Live Science: “Hầu như không có gì được viết trên những cấu trúc bao quanh chúng. Chỉ có 10 mustatil được khai quật, nghiên cứu; và đây là nghiên cứu đầu tiên được công bố. Vì vậy chúng tôi vẫn chưa biết nhiều về truyền thống này”.
Mustatil được mô tả trong báo cáo này, vừa đăng tải trên tạp chí khoa học PLOS One, cho biết cấu trúc hình chữ nhật được bao quanh bởi tường đá cao 1,2 m, bên trong có những cột và tường ngăn phòng, trong đó phòng lớn dành cho các bữa tiệc và nghi lễ hiến tế.
Những người tổ chức nghi lễ đi vào mustatil một đầu, đi bộ từ 20-600 m để đến được đầu bên kia, nơi có căn phòng lớn được đặt một hòn đá linh thiêng – thường có nguồn gốc từ một thiên thạch – mà các thành viên giáo phái tin tưởng sẽ giúp họ giao tiếp với các vị thần.
Xương động vật trong mustatil bao gồm 260 mảnh sọ và sừng, chủ yếu của gia súc được thuần hóa mà các nhà khảo cổ tin rằng có thể đã bị giết mổ tại chỗ.
Người đàn ông trong mộ khoảng 30 tuổi, nằm trong một phòng chôn cất riêng biệt, mà các phân tích hài cốt cho thấy ông được chôn tận 400 năm sau khi động vật bị giết thịt, có dấu hiệu của bệnh thoái hóa khớp.
Điều này có thể cho thấy đó là một nhân vật đặc biệt nên được an táng ở địa điểm nghi lễ lâu đời. Có thể đó là một cách để khẳng định quyền sở hữu đối với các cấu trúc này ngay cả khi nó đã bị bỏ hoang hàng trăm năm.
Các cấu trúc tương tự được phát hiện ở Ả Rập Saudi trong giai đoạn 6.000-7.000 năm trước, giai đoạn vùng Ả Rập tuy tốt tươi nhưng vẫn dễ xảy ra hạn hán. Do đó có khả năng các nghi lễ hướng đến việc cầu cho mưa thuận gió hòa.
Các nhà nghiên cứu cho biết sẽ thử kiểm tra giả thuyết này bằng cách lập bản đồ các mustatil đã biết, đối chiếu với dữ liệu về khí hậu và môi trường cổ đại.